लोकप्रिय पोस्ट

रविवार, 6 अगस्त 2023

लक्ष्यमस्ति निश्चितं तथा विचारितं

।।लक्ष्यमस्ति निश्चितं।।
   ।। तथा विचारितं।।

लक्ष्यमस्ति निश्चितं तथा विचारितं,
आचरेम मित्र संस्कृतेन पाठनम्......।।

आंग्ल भाषया हि आंग्ल मध्य पाठ्यते..
हिन्दी हिन्दी भाषया तथैव शिक्षते।
संस्कृतेन संस्कृतं कथं न पाठ्यते..
आचरेम मित्र संस्कृतेन पाठनम्....।।

लक्ष्यमस्ति निश्चितं तथा विचारितं,
आचरेम मित्र संस्कृतेन पाठनम्......।।

बौद्धिकारिकं तथासु दिप्ति कारिकम्..
रहस्य भेदनं विधाय तुष्टि दायकम्..
रसानु भूति ये नो जायते ध्रुवम्..
आचरेम मित्र संस्कृतेन पाठनम्.।।

लक्ष्यमस्ति निश्चितं तथा विचारितं,
आचरेम मित्र संस्कृतेन पाठनम्......।

साध्यमस्ति सस्कृतेन शिक्षणं वरम्..
श्रद्धया स्वनिष्ठया विवर्धितं वरम्..
नास्ति क्लिष्टतायुतं विरम्यते कथम्..
आचरेम मित्र संस्कृतेन पाठनम्..।।

लक्ष्यमस्ति निश्चितं तथा विचारितं,
आचरेम मित्र संस्कृतेन पाठनम्......।

लक्ष्यमस्ति निश्चितं तथा विचारितं,
आचरेम मित्र संस्कृतेन पाठनम्......।

लक्ष्यमस्ति निश्चितं तथा विचारितं,
आचरेम मित्र संस्कृतेन पाठनम्......।

Youtube link:- https://youtu.be/wwIKmaEAva4

भवतु भारतम्

भवतु भारतम्

शक्तिसम्भृतं युक्तिसम्भृतम्
शक्तियुक्तिसम्भृतं भवतु भारतम् ।।

शस्त्रधारकं शास्त्रधारकम्
शस्त्रशास्त्रधारकं भवतु भारतम् ।।

रीतिसंस्कृतं नीतिसंस्कृतम्
रीतिनीतिसंस्कृतं भवतु भारतम् ।।

कर्मनैष्ठिकं धर्मनैष्ठिकम्
कर्मधर्मनैष्ठिकं भवतु भारतम् ।।

भक्तिसाधकं मुक्तिसाधकम्
भक्तिमुक्तिसाधकं भवतु भारतम् ।।

भारतं भारतं भवतु भारतम्
भारतं भारतं भवतु भारतम्।।

https://youtu.be/X2xPEpdslf4

कालिदासो जने जने


कालिदासो जने-जने कण्ठे-कण्ठे संस्कृतम् ।
ग्रामे-ग्रामे नगरे-नगरे गेहे गेहे संस्कृतम् ॥.....


सरला भाषा मधुरा भाषा दिव्य भाषा संस्कृतम् ।
मुनिजनवाणी कविजनवाणी प्रियजन वाणी संस्कृतम् ॥1
कालिदासो जने-जने कण्ठे-कण्ठे संस्कृतम् ......


वसतो-वसतो रामचरितम् प्रियजन भाषा संसकृतम् ।
सदने-सदने भारत देशे ग्रामे-ग्रामे संस्कृतम् ॥2
कालिदासो जने-जने कण्ठे-कण्ठे संस्कृतम् ......


मुनिजन वांञ्छा कविजन वांञ्छा प्रियजन वांञ्छा संस्कृतम् ।
वदने-वदने कार्यक्षेत्रे वार्तालापे संस्कृतम् ॥3
कालिदासो जने-जने कण्ठे-कण्ठे संस्कृतम् ......

https://youtu.be/dksTsJDRi7Q

मंगलवार, 9 मई 2023

संस्कृत-प्रार्थना :- दयां कृत्वा हि विद्याया:

दयां कृत्वा हि विद्याया: , प्रभो दानं सदा देयम् ,
सदास्माकं हि चित्तेषु , दयस्व शुद्धता नेया |
प्रभो ! आयातु नो ध्याने, वसतु नेत्रेषु अस्माकम्

तमोयुक्तेषु हृदयेषु, परा आभासमादेया | 
प्रवाह्य ज्ञानगङ्गां च, हृदित्वं स्नेहसिन्धु च

मिथः सम्मिल्य वासस्य, प्रभो शिक्षा सदा देया |
सदा नः धर्मसेवा स्यात्, सदा नः कर्म सेवा स्यात् 
सदा शीलं हि सेवा स्यात्, परा निष्ठा समादेया |
भवेन्मे जीवनं भगवन्, तथा मरणं हि देशाय
तदर्थं जीवनत्याग:, प्रभो शिक्षा इयं देया ।

मंगलवार, 2 मई 2023

संस्कृत साहित्य परिचय


       संस्कृत विश्व की प्राचीनतम भाषाओं में से एक है। इसका साहित्यिक प्रवाह वैदिक युग से आज तक अबाध गति से चल रहा है। श्रद्धावश लोग इसे देववाणी तथा सुरभारती भी कहते थे। यह अधिसंख्यक भारतीय भाषाओं की जननी तथा सम्पोषिका मानी जाती है। राष्ट्रीय एकता एवं विश्वबन्धुत्व की भावना के विकास में इसका महत्त्वपूर्ण योगदान है। इसमें रचित साहित्य का सत्य, अहिंसा, राष्ट्रभक्ति पृथ्वी-प्रेम, परोपकार, त्याग तथा सत्कर्म आदि भावनाओं के प्रसारण में अमूल्य योगदान है। संस्कृत का समकालीन साहित्य आधुनिक समस्याओं तथा मानव के संघर्षों को भी आत्मसात् करता है, जिससे विश्व के अन्य साहित्य की तुलना में संस्कृत की संवेदनशीलता को न्यूनतर नहीं माना जा सकता है।

प्राचीनकाल में, संस्कृत की रचनाएँ हजारों वर्षों तक मौखिक परम्परा में सुरक्षित रहीं तो आज की संस्कृत कृतियों का वैज्ञानिक विकास तथा तकनीकी प्रगति के साथ समन्वय उन्हें अद्यतन बनाता है। यह गौरव का विषय है कि न्यूनतम चार हजार वर्षों की संस्कृत-साहित्य-धारा में भारतीय समाज का प्रत्यंकन प्रायः प्रामाणिक रूप से होता रहा है, जहाँ भारतीय संस्कृति की समन्वय प्रवृत्ति परिलक्षित होती है।

संस्कृत को मात्र प्राचीनता के लिए ही पढ़ना पर्याप्त नहीं है, अपितु अपने देश के बहुभाषिक परिदृश्य में संस्कृत की महत्ता राष्ट्र की एकता के लिए सर्वोपरि है। आधुनिक भारतीय भाषाओं पर संस्कृत के व्याकरण, शब्द-सम्पत्ति तथा वाक्य रचना का व्यापक प्रभाव प्रत्यक्ष या परोक्ष रूप से पड़ा है। अन्य भाषाओं के समान आधुनिक संस्कृत भारतीय बहुभाषिकता का एक अभिन्न अंग है। जिस प्रकार बहुभाषी कक्षा में अन्य भाषाओं को सीखने में संस्कृत सहायक होती है उसी प्रकार कक्षा में उपलब्ध बहुभाषिकता (Multi-lingualism) का संस्कृत सीखने में उपयोग किया जा सकता है।

प्राचीन संस्कृत साहित्य के दो रूप प्राप्त होते हैं-वैदिक तथा लौकिक । वैदिक साहित्य के अन्तर्गत संहिता, ब्राह्मण, आरण्यक तथा उपनिषद् ग्रन्थ आते हैं। ऋग्वेद, यजुर्वेद, सामवेद तथा अथर्ववेद इन चारों वेदों को संहिता कहते हैं। इन संहिताओं में जिन मंत्रों का संकलन है उनकी कर्मकाण्ड परक व्याख्या करने वाले ग्रन्थों को 'ब्राह्मण' कहा जाता है। आरण्यकों की रचना वनों में हुई। इनमें वैदिक कर्मकाण्ड की प्रतीकात्मक व्याख्या है। उपनिषदों

सोमवार, 1 मई 2023

कारक के चिह्न (विभक्ति चिह्न)

कारक के नाम            चिह्न                       विभक्ति
   कर्ता।                      ने                         प्रथमा 
   कर्म                       को                        द्वितीया
   करण                से,【द्वारा】।              तृतीया
  सम्प्रदान             को, के लिए                  चतुर्थी
  अपादान             से ,【अलग】              पंचमी
  सम्बन्ध            का,के,की,रा,रे,री               षष्ठी
 अधिकरण             में ,पर                        सप्तमी।

शुक्रवार, 14 अप्रैल 2023

Why Sanskrit?


Why Sanskrit?

Sanskrit is a classical language that originated in ancient India and has been used as a language of scholarship and culture for thousands of years. It is considered to be one of the oldest languages in the world, with a rich history and literature that spans centuries.

There are several reasons why Sanskrit has been historically significant and continues to be studied and valued today:

Religious and Spiritual Texts: Sanskrit is the language of many ancient religious and spiritual texts in India, including the Vedas, Upanishads, and Bhagavad Gita. These texts have had a profound influence on the culture and spirituality of India and have been studied and revered for thousands of years.

Linguistic Significance: Sanskrit has been an important language for the development of linguistic theory and study. Its complex grammar and structure have fascinated scholars and linguists for centuries, and it has been instrumental in the development of modern linguistics.

Literature: Sanskrit has a rich and varied literary tradition, including epic poems, plays, and philosophical treatises. Many of these works have been translated into other languages and have had a significant impact on world literature.

Cultural Significance: Sanskrit has been an important language of scholarship and culture in India for centuries, and it continues to be studied and valued for its cultural significance.

Overall, Sanskrit is an important language with a rich history and cultural significance. It has played a significant role in the development of Indian culture and spirituality, as well as in the study of linguistics and literature.

शनिवार, 1 अप्रैल 2023

संगणकम्

 कम्प्यूटरः संगणकं वा अभिकलनं वा अभिसंचारं करोति। इत्यस्य उपयोग: कर्तुं शक्तो न केवलं व्यवसायिनः अपितु सर्वसामान्याः लोकाः।

कम्प्यूटरं अत्यन्तं शीघ्रतापूर्णं विधानं अनुपलब्ध्यामानं कार्यं एव करोति। अतः व्यवसायिनः अधिक कार्यपरिणामं उत्पादयन्ति एवं अधिकाधिक कार्योपचयं कर्तुं शक्ताः भवन्ति।

कम्प्यूटरं सर्वथा आधुनिकतापूर्णं उपकरणं अस्ति। सर्वसाधारणेषु गृहेषु अन्यच्छैत्रेषु च अद्भुतं उपयोगः आस्ते। विविधकार्येषु योजनाकारणं, आंकड़ाशोधनं, चित्रशोधनं, आदिकं कम्प्यूटरेण आसाध्यं भवति।

कम्प्यूटरं विशेषतः आधुनिकानां वैज्ञानिकानां आणि व्यवसायिनां अत्यन्तं उपकरणं भवति। वैज्ञानिकानां लघुपदार्थानां अन्वेषणं, सांख्यिकीयमानविज्ञानं, अभिकलनशास्त्रं, चिकित्सातत्त्वं, अद्भुतविज्ञानं आदयः कार्यान्यत

गुरुवार, 30 मार्च 2023

भारत के कुछ प्रमुख पर्यटन स्थल

भारत दुनिया में अपनी समृद्ध इतिहास, संस्कृति और विविधता के लिए जाना जाता है। यहां कुछ भारत के प्रमुख पर्यटन स्थल हैं:

१.ताज महल, आगरा - भारत का एक प्रमुख धार्मिक और सांस्कृतिक स्थल है जहां स्थानीय और विदेशी पर्यटक आकर्षित होते हैं।
२.हवा महल, जयपुर - यह एक इमारत है जो राजस्थानी शैली में बनाई गई है और जो राजपूतों के राज में एक महत्वपूर्ण स्थान रहा है।
३.कोचीन, केरल - यह एक आकर्षक नगर है जो एक आर्थिक और सांस्कृतिक विविधता का प्रतीक है जो उत्तर भारत से अलग होता है।
४.गोवा - यह भारत का एक बहुत ही लोकप्रिय बीच स्थल है जो पर्यटकों को अपने सुंदर बीच, पारंपरिक फेनीशिंग और फेस्टिवल्स के लिए खींचता है।
५.खजुराहो के मंदिर - ये एक समृद्ध धार्मिक स्थल हैं जहां पर विभिन्न प्राचीन मंदिर हैं, जो समृद्ध भारतीय संस्कृति का प्रतीक हैं।

गांव

गांव भारत की संस्कृति का एक बहुत महत्वपूर्ण अंग है। गांव एक सामाजिक एवं आर्थिक संरचना है जिसमें लोगों के जीवन स्तर के साथ साथ उनकी संस्कृति एवं ट्रेडिशन भी जुड़े हुए हैं। गांव में सभी लोग एक दूसरे से परिचित होते हैं और एक साथ रहने का तालमेल रहता है। गांव में लोगों के जीवन शैली में स्वच्छता एवं स्वास्थ्य का ध्यान रखा जाता है। गांव एक प्राकृतिक वातावरण भी होता है जिसमें लोग पर्यावरण संरक्षण का ध्यान रखते हैं और जीवन को समृद्ध करने का प्रयास करते हैं।